Sự khác nhau giữa Nhượng quyền và Cấp phép

Nhượng quyền thương hiệu và cấp phép thực chất khác nhau. Ảnh: Getty

Nhượng quyền (franchising) và cấp phép (licensing) đều mang lại cơ hội kinh doanh một mô hình hoặc sản phấm sẵn có, nhưng thực ra lại khác nhau.

Nhượng quyền thương mại giống như gói dịch vụ trọn gói và là chìa khóa trao cho nhà đầu tư. Khi nhượng quyền, nhà đầu tư tuy có ít quyền kiểm soát hơn, nhưng lại nhận được nhiều giá trị hơn. Bởi họ nhận được bộ hướng dẫn vận hành nhượng quyền chi tiết, hỗ trợ và đào tạo toàn diện từ thương hiệu, và sự độc quyền lãnh thổ đã được thỏa thuận trước. 

Với việc cấp phép, bạn đang nhận quyền đối với một tài sản nhất định. Tài sản đó có thể chỉ là một danh mục tài sản của doanh nghiệp . Bạn có thể kiểm soát công việc kinh doanh theo ý muốn và sử dụng tài sản được cấp phép theo thỏa thuận trong hợp đồng với người cấp phép.

Nhượng quyền và cấp phép đều có điểm mạnh riêng.

Nhượng quyền thương mại là đầu tư vào một doanh nghiệp đã thành lập, được hướng dẫn cụ thể về cách vận hành doanh nghiệp đó cũng như nhận được sự hỗ trợ và đào tạo liên tục để đảm bảo thành công. Với quyền sở hữu nhượng quyền, nhà đầu tư cam kết tuân theo hệ thống, thương hiệu và quy trình vận hành của bên nhượng quyền. Nhà đầu tư phải cam kết phát triển thương hiệu trong một lãnh thổ cụ thể trong khoảng thời gian thỏa thuận nhất đinh. Để đạt mục tiêu đó, bên thương hiệu luôn cung cấp cho các nhà đầu tư một lộ trình chi tiết để đạt được mục tiêu.

Nhược điểm của nhượng quyền thương mại còn phụ thuộc vào cách nhà đầu tư nhìn nhận. Bên nhận quyền mất quyền kiểm soát vì phải tuân theo hệ thống của bên nhượng quyền (thương hiệu). Nhưng theo kinh nghiệm của nhiều chuyên gia tư vấn nhượng quyền, nhiều người đầu tư vào nhượng quyền thương mại cũng vì lý do đó.

Texas Chicken, KFC, Pizza Hut, Mc Donald’s v.v. là những chuỗi nhượng quyền danh tiếng, có mặt khắp nơi từ quốc gia khởi phát của họ cho đến Việt Nam. Nhưng ngành nhượng quyền không chỉ gói gọn trong lĩnh vực nhà hàng hay F&B. Ngành nhượng quyền rất đa dạng và len lỏi đến hầu hết lĩnh vực như nhượng quyền giáo dục trẻ em, nhượng quyền gym, nhượng quyền dịch vụ như dịch vụ kiểm kê hàng hóa hay dịch vụ khử nhiễm và khử khuẩn, nhượng quyền khách sạn… Mỗi lĩnh vực nhượng quyền sẽ phù hợp với chuyên môn cũng như sở thích của mỗi nhà đầu tư. 

Thỏa thuận cấp phép hạn chế những gì người được cấp phép có thể và không thể làm với tài sản được cấp phép, nhưng thỏa thuận cấp phép không cho phép người cấp phép thực hiện quyền kiểm soát đối với các hoạt động tổng thể của doanh nghiệp của người được cấp phép.

Các thỏa thuận cấp phép dẫn đến việc giành quyền sử dụng phần mềm và ứng dụng cho đến việc sử dụng tên hoặc thương hiệu của một công ty khác để bán sản phẩm. Ví dụ, Disney cấp phép sử dụng các nhân vật của mình cho các công ty bán các sản phẩm như áo phông, giày, hộp cơm trưa và đồ ngủ cho trẻ em.

Một số công ty sử dụng giấy phép để mở rộng quy mô kinh doanh của họ theo một cách cụ thể. Ví dụ, hầu hết các địa điểm của Starbucks đều do công ty điều hành nhưng đôi khi sẽ tham gia các thỏa thuận cấp phép để họ có thể sử dụng các địa điểm không thể tiếp cận được. Chúng bao gồm các chuỗi cửa hàng tạp hóa, hiệu sách hoặc các trường cao đẳng và đại học. Công ty cũng sẽ xem xét các địa điểm bán lẻ có khối lượng lớn hoặc lưu lượng truy cập cao khác là địa điểm tiềm năng cho chương trình Starbucks.

Giấy phép thường không đi kèm với các hạn chế về lãnh thổ hoặc thị trường đối với việc sử dụng độc quyền của người được cấp phép. Chúng được điều chỉnh bởi luật hợp đồng tiêu chuẩn, do đó gánh nặng hành chính của cấp phép hơn cho cả hai bên so với thỏa thuận nhượng quyền thương mại.

Cơ hội kinh doanh được cấp phép

Tùy theo mục đích và quy mô, mỗi doanh nghiệp sẽ chọn cách nhượng quyền hay cấp phép để mở rộng doanh nghiệp.

Cấp phép cung cấp các công cụ hoặc đào tạo để giúp nhà đầu tư bắt đầu kinh doanh, nhưng thường với chi phí thấp hơn và ít hạn chế hơn so với nhượng quyền thương mại.

Ví dụ, nhiều công ty bán hàng tự động cung cấp hỗ trợ và đào tạo nhưng không có phí bản quyền hoặc phí nhượng quyền. Nhà đầu tư trả tiền cho máy móc và vật tư và có được một hệ thống tuân theo để vận hành doanh nghiệp, và đổi lại, họ có thể tận dụng lợi thế của việc xây dựng thương hiệu, hỗ trợ và đào tạo. Các doanh nghiệp này thường rất dễ mở rộng, cung cấp quyền sở hữu bán vắng mặt và ít hạn chế hơn so với nhượng quyền thương mại.

Cấp phép thường thấy trong các lĩnh vực ô tô, dịch vụ kinh doanh và thực phẩm vân vân.

Cho dù được cấp phép hay được nhượng quyền, phần quan trọng nhất để quyết định loại hình kinh doanh phù hợp là hình thức nào phù hợp với doanh nghiệp.

Là công ty tư vấn nhượng quyền #1 Việt Nam và hàng đầu châu Á, VN Franchise đã và đang giúp nhiều thương hiệu xây dựng chuỗi nhượng quyền và mở rộng lãnh thổ.

Vui lòng LIÊN HỆ info@vnfranchise.vn để được tư vấn chi tiết. 

VN Franchise (Như Lê – theo Forbes)

Bài viết liên quan

• “Chiến lược định giá” giúp Starbucks vững vàng 10 năm tại Việt Nam, cạnh tranh với Highlands Coffee, Trung Nguyên… như thế nào?
• Tập đoàn Adani từ Ấn Độ muốn tiếp tục đầu tư thêm 10 tỷ USD tại Việt Nam.
• Trong khi Mixue đạt mốc 1.000 cửa hàng tại Việt Nam sau chưa đầy 5 năm, Kem Tràng Tiền vẫn đang có những hướng đi riêng
• Thị trường edtech Việt Nam: Sức nóng với quy mô 3 tỷ USD, hàng loạt startup thành công gọi vốn hàng chục triệu USD
• Bất ngờ: Alambe Coffee Việt Nam là công ty cà phê số 1 Đông Nam Á 2023